पशुपालकांनों बाजारातून गाई खरेदी करत असाल तर सावधान!! दूध उत्पादनक्षम गाईंची निवड कशी करावी?

दुधाळ गाय खरेदी करताना फसगत होण्याची शक्यता जास्त असते म्हणून खालील खात्री केल्यानंतरच गाय खरेदी करावी.

दुधाळ जनावर निवडीचे निकष काय असावेत?
● १५ ते २० दिवसांत विणारी गाभण गाय शक्यतो पशुपालकांनी खरेदी करावी त्यामुळेच दूध उत्पादन व्यवसाय किफायतशीररित्या करता येतो.
● दुभती गाय विकत घेतल्यास ती गाय गोठ्यात गेल्यावर २ ते ३ लिटर कमी दुध देते कारण वातावरणातील व खाण्यातील बदलामुळे.
● शक्यतो दुधाळ गायींची निवड करताना पहिल्या किंवा दुसऱ्या वेताची गाई निवडावी.
● दुधाळ गायींची निवड करताना प्रथमता त्यांचे दुध उत्पादन, एकूण वेताची संख्या, दात, व बाह्यरूप इत्यादी गोष्टी तपासून पाहाव्यात.
● गायीच्या बरकड्या तीन पेक्षा जास्त दिसु नयेत. कारण जर गाईच्या तीन पेक्षा जास्त बरकड्या दिसत असतील तर त्या खर्चिक मानल्या जातात.
● गायीचा आकार समोरून पाहिल्यास त्रिकोणाकृती असावा व कपाळ सपाट असावे.
● दुधाळ गाय निवडताना तिचे दोन ते तीन वेळा दूध काढूनच दुधउत्पादनाची खात्री करून मगच गाई खरेदी करावी.
● गाईचे चारही सड सारख्या लांबीचे असावेत व कास शरीलाला घट्ट व मऊ असावी आणि कासेवरील शिरा ठसठशीत दिसाव्यात.
● गायीच्या अंगावर जास्त चरबी नसावी, त्वचा मऊ व तजेलदार असावी.
● डोके पुरेसे लांब,रुंद असावे व जबडा रुंद, मजबूत असावा.
● मान लांब, सडपातळ व पाठीचा कणा सरळ असावा.
● बरगड्या चपट्या असाव्यात व कमरेची हाडे रुंद व दणकट असावीत.
● गाईच्या मांड्या पातळ, अर्धगोलाकार असाव्यात व छाती भरदार तसेच रुंद असावी.
● खुरांचा रंग काळासर आहे का व त्याचा आकार समान, खुरसडा आहे का ते चौकसपणे बघावे.
● गाय चालवून-फिरवुन ती लंगडत नाही ना याची खात्री करून घ्यावी.
● सर्व अवयवांची ठेवण प्रमाणबद्ध आहे का ते पाहावे व गाई चारही पायांवर समतोल उभी राहते का याचा अंदाज घ्यावा.
● गाय शांत स्वभावाची असावी कारण तापट स्वभावाच्या गाई उत्तेजित झाल्या की पान्हा चोरतात.
● पशुपालकांनी शक्यतो तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली गाई खरेदी करावी त्यासाठी धेनू अँप चा वापर केला तर अती उत्तम ठरेल, तेथे तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली गायी खरेदी करून मिळतील.

टीप- पशुपालकांनो!! दुग्धव्यवसायातील डिजिटल तंत्रज्ञान जाणून घेण्यासाठी आजच प्ले स्टोर वरून
Dhenoo App डाऊनलोड करा आणि आपला दुग्धव्यवसाय दुपटीने वाढवा…

राहुल दत्तात्रय गलंडे
प्रकल्प समन्वयक/डेअरी प्रशिक्षक
धेनू टेक सोल्युशन्स प्रायव्हेट लिमिटेड भोसरी, पुणे
मोबा.- ९४०५५५०६७१: ई-मेल [email protected]