गहू उत्पादक असाल तर ही बातमी तुमच्यासाठीच आहे
सध्या देशात गव्हाची पेरणी झाली आहे. बियाण्यांमधून झाडे निघाली असून हा अत्यंत नाजूक काळ आहे. कारण पिकावर कीड आणि रोगांचा धोका असतो, त्यामुळे गहू उत्पादकांनी पिकावर लक्ष ठेवायला हवे. याबाबत अधिक सविस्तर आपण या लेखामध्ये जाणून घेऊयात…
गहू हे वर्षभर खाल्ले जाणारे धान्य असून भारतातील मुख्य पीक आहे. याची लागवड केवळ हिवाळ्यात होते. आतापर्यंत देशातील बहुतांश भागात गव्हाची पेरणी पूर्ण झाली असून बियांपासून झाडेही निघाली आहेत. हा काळ पिकासाठी गंभीर आहे, कारण यावेळी विविध कीड आणि रोगांचा प्रादुर्भाव होण्याचा धोका अधिक असतो. अशा परिस्थितीत शेतकर्‍यांना पिकाचे निरीक्षण वाढवावे लागेल, जेणेकरून कीड आणि रोग वेळेवर ओळखून रोखता येतील. या लेखात आपण शेतकऱ्यांना पिकामध्ये कोणत्या वेळी कोणते रोग येऊ शकतात? हे सांगणार आहोत. हा आजार कसा ओळखायचा आणि तो कसा सोडवायचा? ते देखील पाहूयात…
हवामान बदलाचा सर्वाधिक वाईट परिणाम शेतीवर होत असल्याचे दिसत आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी विशेष काळजी घेतली पाहिजे . खरीप हंगामात कीड-रोग आणि हवामानाच्या आक्रमणामुळे धानाचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणात घटले आहे. आता पंजाब, हरियाणा, उत्तर प्रदेश, बिहार, राजस्थान, उत्तराखंड आणि मध्य प्रदेशातील शेतकऱ्यांना गव्हाच्या पिकात अशी कोणतीही समस्या येऊ नये म्हणून खबरदारी घेण्याचा सल्ला दिला जात आहे.
गंज रोगाचा धोका गहू पिकामध्ये सर्वाधिक राहतो. त्याला रस्ट, रोली किंवा गेरुआ रोग असेही म्हटले जाते. हा पिवळा गंज, तपकिरी गंज, काळा गंज या तीन प्रकारांचा असतो. हा एक बुरशीजन्य रोग आहे, जो वाऱ्याने डोंगराळ भागातून मैदानी भागात पसरतो आणि गहू पिकावर त्याचा प्रादुर्भाव होतो. या रोगात गव्हाची पाने लवकर सुकायला लागतात.
हिवाळ्यातही तापमान उबदार असल्यास पानांवर केशरी रंगाचे ठिपके दिसतात आणि पानांचा खालचा भाग काहीसा काळा पडतो. या रोगामुळे गव्हाचे दाणे हलके होतात, उत्पादनही 30 टक्क्यांपर्यंत घटू शकते. अशाच प्रकारे पिवळा गंज आणि काळी गंज रोग होतो, तो त्वरित ओळखणे आणि त्यावर नियंत्रण ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे.
हेही वाचा : जगप्रसिद्ध द्राक्षांची लागवड लागवड आणि व्यवस्थापन कसे करावे? जाणून घ्या!