Hydroponic Drip Irrigation : हायड्रोपोनिक ठिबक प्रणालीसाठी काय तयारी करायची ? फायदे काय, जाणून घ्या…
हायड्रोपोनिक ठिबक पद्धतीने पाण्याचा अपव्यय कमी करता येतो. या पद्धतीमुळे पाणी थेट झाडाच्या मुळांपर्यंत थेंबांच्या स्वरूपात पोहोचते.
ठिबक प्रणाली हे सिंचनाचे असे तंत्र आहे, जे जगातील अनेक देशांमध्ये अतिशय वेगाने वापरले जात आहे. हायड्रोपोनिक्समध्ये, वनस्पती आणि चारा पिके नियंत्रित वातावरणात 15 ते 30 डिग्री सेल्सिअस तापमानात सुमारे 85 ते 90 टक्के आर्द्रतेमध्ये वाढतात.
हायड्रोपोनिक ड्रिप प्रणाली काय आहे :
हायड्रोपोनिक ठिबक पद्धतीचा वापर लहान ते मोठ्या शेतीसाठी करता येतो. तथापि, मोठ्या रूट सिस्टमसह मोठ्या वनस्पतींसाठी ते अधिक उपयुक्त आहे. ठिबक रेषा मोठ्या भागावर सहजपणे काढता येतात.साधारणपणे, वनस्पती त्यांचे आवश्यक पोषक द्रव्ये जमिनीतून घेतात, परंतु हायड्रोपोनिक्स तंत्रात, वनस्पतींना आवश्यक पोषक तत्त्वे पाण्याद्वारे दिली जातात. यासाठी, वनस्पतींच्या वाढीसाठी आवश्यक खनिजे आणि पोषक तत्त्वे पाण्यात मिसळली जातात. नायट्रोजन, फॉस्फरस, पोटॅश, मॅग्नेशियम, कॅल्शियम, सल्फर, झिंक आणि लोह इत्यादी घटक विशिष्ट प्रमाणात या द्रावणात मिसळले जातात, ज्यामुळे झाडांना वेळोवेळी आवश्यक पोषक घटक मिळतात.
हे कस काम करत :
या तंत्रज्ञानामध्ये प्रत्येक रोपाच्या मुळाशी पाण्याचा पाइप जोडला जातो. या नळीचा उपयोग जलाशयातील पाणी ट्युबिंग पद्धतीने झाडांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी केला जातो. वनस्पतींना पाणीपुरवठा सुरळीतपणे पोहोचवण्यासाठी गुरुत्वाकर्षणावर आधारित प्रणाली वापरली जाते. प्रत्येक वनस्पती कमीतकमी एका ड्रिप एमिटरशी जोडलेली असते जी पाण्याचा प्रवाह समायोजित करते.
याचा फायदा काय? :
ठिबक पद्धतीत पाण्याची कार्यक्षमता 95 टक्क्यांपर्यंत असते, तर पारंपारिक सिंचन पद्धतीत ती केवळ 50 टक्क्यांपर्यंत असते आणि सिंचनाने पिकाची वाढ वेगाने होते.या पद्धतीने पाण्याची बचत करण्याबरोबरच खतांचा अनावश्यक अपव्ययही टाळता येतो, ज्यामुळे झाडांभोवती तण वाढण्याचा धोका कमी होतो.
ठिबक सिंचन पद्धतीमुळे जमिनीला एक आदर्श ओलावा मिळतो, ज्यामुळे पिकाचा चांगला विकास होतो. या पद्धतीमुळे कीटकनाशके आणि बुरशीनाशके जमिनीत वाढण्याची शक्यताही पूर्णपणे कमी होते.
भारत सरकार विविध कार्यक्रम आणि जाहिरातींच्या माध्यमातून भारतातील शेतकऱ्यांना ठिबक सिंचनाने शेती करण्यास प्रोत्साहित करत आहे. जेणेकरून मातीची धूप रोखण्याबरोबरच मृदसंधारणालाही चालना मिळू शकेल.
Voter ID Download : आता घरबसल्या तुम्ही करू शकता व्होटर कार्ड डाउनलोड; जाणून घ्या संपूर्ण प्रोसेस
