History Of LIC : इंग्रजांनी भारतात विमा कंपनी आणली, भारतीयांना पॉलिसी घेण्याची परवानगी नव्हती, मग LIC सुरू झाली…

History Of LIC पहिली भारतीय आयुर्विमा कंपनी ( Insurance ) 1870 मध्ये सुरू झाली. 1 सप्टेंबर 1956 रोजी भारत सरकारच्या 5 कोटी भांडवली योगदानासह भारतीय आयुर्विमा महामंडळाची स्थापना करण्यात आली. तेव्हापासून एलआयसीने अनेक टप्पे पार केले आहेत.

History Of LIC भारतात जीवन विमा कधी आला?
1818 मध्ये इंग्लंडमधून जीवन विमा आधुनिक स्वरूपात भारतात आला. युरोपियन लोकांनी कलकत्ता (आता कोलकाता) येथे ओरिएंटल लाइफ इन्शुरन्स कंपनी सुरू केली. भारतीय भूमीवर पहिल्या विमा कंपनीचा हा पाया होता. त्या काळात स्थापन झालेल्या सर्व विमा कंपन्या युरोपीय समुदायाच्या गरजा पूर्ण करण्याच्या उद्देशाने आणल्या गेल्या. या कंपन्यांमध्ये भारतीय वंशाच्या लोकांचा विमा उतरवण्यात आला नव्हता.

History Of LIC पहिली भारतीय आयुर्विमा कंपनी :
तथापि, नंतर बाबू मुत्तिलाल सील यांसारख्या प्रतिष्ठित लोकांच्या प्रयत्नाने परदेशी आयुर्विमा कंपन्यांनी भारतीय लोकांच्या जीवनाचा विमा काढण्यास सुरुवात केली. परंतु प्रिमियमची रक्कम युरोपियन लोकांच्या तुलनेत भारतीयांकडून जास्त वसूल केली जात होती. त्यानंतर बॉम्बे म्युच्युअल लाइफ अॅश्युरन्स सोसायटीने १८७० साली पहिली भारतीय जीवन विमा कंपनी सुरू केली. याने भारतीयांना नाममात्र प्रीमियम दरात विमा देण्यास सुरुवात केली. हा देश सुरू झाल्यानंतर विविध क्षेत्रात विमा आणि सामाजिक सुरक्षिततेचा संदेश पुढे नेण्यासाठी विमा कंपन्या अस्तित्वात आल्या. 1886 मध्ये सुरू झालेली इंडिया इन्शुरन्स कंपनी ही राष्ट्रवादाने प्रेरित अशा कंपन्यांपैकी एक होती.

History Of LIC विम्याचे राष्ट्रीयीकरण करण्याची मागणी :
20 व्या शतकाच्या पहिल्या दोन दशकांमध्ये विमा व्यवसायात लक्षणीय वाढ झाली. विमा कंपन्या विस्तारत राहिल्या. त्यानंतर 1938 साली आयुर्विमा आणि नॉन-लाइफ इन्शुरन्सवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी कायदा करण्यात आला. या कायद्यामुळे विम्याच्या व्यवसायावर सरकारचे कडक नियंत्रण होते. मग हळूहळू आयुर्विम्याच्या राष्ट्रीयीकरणाची मागणी होऊ लागली. त्यानंतर 1944 मध्ये जीवन विमा कायदा 1938 मध्ये सुधारणा करणारे विधेयक विधानसभेत मांडण्यात आले.

History Of LIC अशा प्रकारे हळूहळू विमा कंपन्यांच्या राष्ट्रीयीकरणाचा आवाज बुलंद होऊ लागला. यानंतर 1947 मध्ये भारत स्वतंत्र झाला. नवीन नियम आणि कायदे केले गेले. त्यानंतर 19 जानेवारी 1956 रोजी भारतात आयुर्विमा कंपन्यांचे राष्ट्रीयीकरण करण्यात आले. राष्ट्रीयीकरणाच्या वेळी सुमारे 154 भारतीय विमा कंपन्या, 16 गैर-भारतीय कंपन्या आणि भविष्य निर्वाह कंपन्या भारतात उपस्थित होत्या.

हेही वाचा : Tesla पेक्षा 100 वर्षे जुनी आहे Ford, जाणून घ्या ‘या’ 20 जगप्रसिद्ध कंपन्या कधी सुरू झाल्या?

History Of LIC एलआयसीची सुरुवात पाच कोटींपासून झाली :
राष्ट्रीयीकरण दोन टप्प्यात पार पडले. सुरुवातीला एका अध्यादेशाद्वारे कंपन्यांचे व्यवस्थापन ताब्यात घेण्यात आले आणि नंतर सर्वसमावेशक विधेयकाद्वारे मालकीही सरकारने ताब्यात घेतली. यानंतर, भारतीय संसदेने 19 जून 1956 रोजी जीवन विमा निगम कायदा संमत केला. त्यानंतर भारतीय आयुर्विमा महामंडळाचा (एलआयसी) पाया घातला गेला. 1 सप्टेंबर 1956 रोजी भारत सरकारच्या 5 कोटी भांडवली योगदानासह भारतीय आयुर्विमा महामंडळाची स्थापना करण्यात आली. जीवन विम्याचा अधिक व्यापक आणि विशेषतः ग्रामीण भागात प्रचार करणे हा यामागचा उद्देश आहे.

History Of LIC अनेक कार्यालयांनी सुरुवात :
सन 1956 मध्ये, LIC ची कॉर्पोरेट कार्यालयाव्यतिरिक्त 5 क्षेत्रीय कार्यालये, 33 मंडळ कार्यालये आणि 212 शाखा कार्यालये होती. जीवन विमा ही दीर्घकालीन गुंतवणूक असल्याने. त्यामुळेच नंतर वेगवेगळ्या प्रकारच्या सेवेची गरज भासू लागली. त्यानंतरच्या वर्षांत, ऑपरेशनचा विस्तार करण्यासाठी प्रत्येक जिल्हा मुख्यालयात एक LIC शाखा उघडण्याची योजना आखण्यात आली.

एलआयसीच्या पुनर्रचनेनंतर मोठ्या प्रमाणात नवीन शाखा कार्यालये उघडण्यात आली. सर्व प्रकारच्या सेवा शाखेत हस्तांतरित केल्या गेल्या आणि त्यांना अकाउंटिंग युनिट बनवण्यात आले. त्यामुळे एलआयसीच्या व्यवसायात कमालीची सुधारणा झाली. 1957 मध्ये सुमारे 200.00 कोटींच्या नवीन व्यवसायासह, महामंडळाने 1969-70 मध्येच 1000.00 कोटींचा आकडा पार केला.

History Of LIC अनेक टप्पे पार :
तेव्हापासून, एलआयसीने अनेक टप्पे पार केले आहेत आणि जीवन विमा व्यवसायाच्या विविध स्तरांवर उत्कृष्ट कामगिरी केली आहे. ज्या उद्देशाने ते सुरू केले होते, LIC अजूनही त्यावर काम करत आहे. शहरापासून खेड्यापर्यंत विम्याविषयी जनजागृती करणे. एका अहवालानुसार, 2019 मध्ये देशातील 29 कोटी लोकांकडे LIC ची एक किंवा दुसरी पॉलिसी होती. LIC ने 15 ऑक्टोबर 2005 पर्यंत 1,01,32,955 नवीन पॉलिसी जारी करण्याचा आकडा ओलांडला होता.

History Of LIC एलआयसीचे नेटवर्क :
आज LIC 2048 पूर्णतः संगणकीकृत शाखा कार्यालये, 113 विभागीय कार्यालये, 8 क्षेत्रीय कार्यालये, 1381 उपग्रह कार्यालयांसह व्यवसाय करत आहे. LIC च्या विस्तृत क्षेत्र नेटवर्कमध्ये 113 विभागीय कार्यालये समाविष्ट आहेत आणि मेट्रो एरिया नेटवर्कद्वारे सर्व शाखांना जोडते. आज LIC चे मार्केट कॅप चार लाख कोटींहून अधिक आहे.