Biofertilizers : शेतकऱ्यांनो जाणून घ्या, जीवाणू खतांचे प्रकार आणि वापरताना घ्यावयाची काळजी

१. नत्र स्थिरीकरण करणारी जीवाणू खते – ॲझोटोबॅक्टर, ॲझोस्पिरीलम, ॲसिटोबॅक्टर आणि रायझोबियम जीवाणू खते.
२. स्फुरद विरघळणारे जीवाणू खत – पी.एस.बी. कल्चर
३. पालश उपलब्ध करुन देणारे जीवाणू – के. एम. बी. कल्चर
४. ट्रायकोडर्मा – ट्रायकोडर्मा ही परोपजीवी बुरशी जमिनीत सेंद्रिय पदार्थावर मोठ्या प्रमाणात वाढते. अन्य रोगकारक बुरशींची वाढ नियंत्रित करते. ती अन्य रोगकारक बुरशींवर (उदा. फ्युजारियम, पिथिअम, फायटोप्थोरा इ.) परोपजीवी पद्धतीने जगते. पेशीद्वारे काही उत्सर्जके सोडून रोगकारक बुरशीचे धागे नष्ट करून बिजाणू कमकुवत बनवते. ट्रायकोडर्माच्या वापराने जमिनीद्वारे होणाऱ्या रोगांचे प्रभावी नियंत्रण होऊ शकते.

जीवाणू खते वापरताना घ्यावयाची काळजी :
१. जीवाणू संवर्धनाचे पाकीट सावलीत ठेवावे. तसेच सूर्यप्रकाश व उष्णता यापासून त्यांचे संरक्षण करावे.
२. जीवाणू संवर्धक लावलेले बियाणे रासायनिक खते किंवा कीडनाशकांमध्ये मिसळू नयेत.
३. बुरशीनाशके व कीटकनाशकांची प्रक्रिया करावयाची असल्यास, अशी प्रक्रिया पूर्ण करून शेवटी जीवाणू खत लावावे.
४. जीवाणू खते वापरण्यासंबंधी पाकिटावर जी अंतिम तारीख दिली असेल त्यापूर्वीच वापरावीत.
५. रायझोबियम जीवाणू खत पाकिटावर नमूद केलेल्या विशिष्ट पिकासाठीच वापरावीत.

कुफरी किरण बटाटा: उच्च तापमानातही मिळणार बंपर उत्पादन,शास्त्रज्ञांनी केली बटाट्याची नवीन जात विकसित.

Soil For Crop : जाणून घ्या कोणती माती कोणत्या पिकासाठी उपयुक्त आहे?